(Fijn)stof in bedrijfshallen

Wat is stof juist?

Stof is de verzamelnaam van vele individuele stofdeeltjes, het gaat over kleine partikels die overal aanwezig zijn. Afhankelijk van de omvang van de deeltjes blijven ze in de lucht rondzweven of zetten ze zich af op oppervlakten in de ruimte. Dit zorgt voor stoflagen op machines of op producten of rekken in een magazijn. In vele gevallen waait het stof bij activiteiten weer op, hierdoor kan het worden ingeademd wat negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid.

Daarnaast is er ook nog het zogenaamde fijnstof. Hiervoor wordt vaak de term PM gebruikt, verwijzend naar het Engelse ‘Particulate Matter’. De deeltjes worden opgedeeld in verschillende klasse naargelang hun grootte. Bij PM10 gaat het over partikels tot 10 micrometer, ofwel een honderdste van een millimeter. Het gaat hierbij over stof uitgestoten door het verkeer of bij verbranding. Een volgende klasse is PM2,5, de groep van alle deeltjes tot 2,5 micrometer. Wanneer deze worden ingeademd kunnen ze zich een weg tot diep in de longen. Er zijn echter ook nog partikels die zich tot in de bloedbaan van het menselijk lichaam kunnen begeven. Zij zijn het meest schadelijk voor de gezondheid en bevinden zich in de klasse PM1.

Oorzaken van (fijn)stof

(Fijn)stof is overal aanwezig, in Vlaanderen wordt het meeste fijnstof geproduceerd door de mens zelf. Transport en industrie zijn daarbij de voornaamste oorzaken, het grootste aandeel is toe te wijzen aan de uitstoot bij verbrandingsprocessen. Er zijn echter een nog een hele hoop andere processen die (fijn)stof genereren, misschien wel activiteiten waar je het initieel niet van zou verwachten.

Bedrijfshallen worden gekenmerkt door de grote hoeveelheid aan activiteiten die er zich binnenin afspelen. Quasi alle bedrijfsprocessen genereren (fijn)stof. Dit gaat van het zagen of snijden van grondstoffen tot het vouwen van dozen of het remmen met een heftruck. Alle verschillende activiteiten gecombineerd zorgen in de meeste gevallen voor een verhoogde stofconcentratie.

Gevolgen voor medewerkers en het bedrijf

Aangezien fijnstof is met het blote oog niet zichtbaar is zijn vele zich in eerste instantie niet bewust van het probleem. Maar omdat het rondzwevend stof zich na verloop van tijd afzet, is er in de meeste bedrijfshallen wel een stoflaag merkbaar op oppervlakten of op goederen en producten. Fijnstof in de lucht kan zich ook uiten in een doffe waas die over de ruimte hangt, al is dat enkel het geval bij uiterst onzuivere lucht.

Zoals in het eerst deel aangehaald kan stof afhankelijk van de grootte tot diep in de longen binnendringen, de allerkleinste deeltjes komen zelfs in de bloedbaan terecht. Blootstelling aan hoge fijnstofconcentraties heeft een impact op de gezondheid. Werknemers die tewerkgesteld zijn in ruimtes met onvoldoende zuivere lucht lopen verhoogde gezondheidsrisico’s op middellange en lange termijn.

Oplossing

De meest efficiënte methode om stofpartikels uit de lucht op te vangen is door middel van luchtzuiveringssystemen. Op deze manier wordt de aanwezige lucht aangezogen en na zuivering weer in dezelfde ruimte verspreid. In tegenstelling tot ventilatie is de investering beperkt, zijn er geen warmteverliezen door het aanzuigen van koude lucht en is er geen nood aan kanalisatie doorheen het hele gebouw.

Luchtreinigers zijn flexibel en de opstelling kan eenvoudig na installatie nog geoptimaliseerd worden. Als er veranderingen in bedrijfsprocessen plaatsvinden of de indeling van een hal wijzigt dan kan het luchtzuiveringssysteem zonder probleem mee evolueren. Om een probleem doelgerichter aan te pakken kunnen de units verplaatst worden, er kan voor een ander filtertype gekozen worden of er kan een bijkomend toestel ingezet worden.